Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Λουτρά Ζευξίππου

Συγγραφή : Μαρίνης Βασίλειος (20/7/2008)
Μετάφραση : Πέτρακα Ελένη

Για παραπομπή: Μαρίνης Βασίλειος , «Λουτρά Ζευξίππου»,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12460>
Baths of Zeuxippos (20/7/2009 v.1) Λουτρά Ζευξίππου (31/3/2011 v.1) 
 

1. Ιστορία

Τα Λουτρά του Ζευξίππου βρίσκονταν στη βορειοανατολική γωνία του Ιπποδρόμου, κοντά στο Αυγουσταίον και το Μέγα Παλάτιον. Βυζαντινές πηγές αποδίδουν την ανοικοδόμησή τους στο Σεπτίμιο Σεβήρο (τέλη 2ου αι. μ.Χ.). Ο Κωνσταντίνος Α΄ επέκτεινε και διακόσμησε από την αρχή το συγκρότημα. Τα λουτρά καταστράφηκαν από πυρκαγιά το έτος 532 και στη συνέχεια ανοικοδομήθηκαν από τον Ιουστινιανό. Λειτουργούσαν μάλλον μέχρι τον 9ο αιώνα. Από τη στιγμή εκείνη και μετά, τμήματα του κτηρίου μετατράπηκαν σε δεσμωτήριο, γνωστό με το όνομα «Νούμερα», ενώ ένα άλλο τμήμα μετατράπηκε σε εργαστήριο μεταξιού.

Σήμερα τα Λουτρά του Ζευξίππου έχουν χαθεί ολοκληρωτικά. Τμήματα του ίδιου του λουτρού μαζί με μέρος ενός μεγάλου περιστυλίου στα ανατολικά, πιθανόν της Ιουστινιάνειας περιόδου, αποκαλύφθηκαν το 1927 και το 1928.1 Κατά τη διάρκεια αυτών των ανασκαφών αποκαλύφθηκαν τρεις βάσεις αγαλμάτων (οι δύο φέρουν τα ονόματα των αγαλμάτων που υποβάσταζαν κάποτε) και ένα κατεστραμμένο τμήμα από την κεφαλή γυναικείου κολοσσιαίου αγάλματος. Στις ανασκαφές των λουτρών αποκαλύφθηκε και ταυτίστηκε πρώτη φορά ένα είδος βυζαντινής εφυαλωμένης κεραμικής η οποία ονομάστηκε κεραμική Ζευξίππου και έχει θεωρηθεί ότι παραγόταν στην Κωνσταντινούπολη.2

2. Η συλλογή γλυπτών

Τα λουτρά ήταν δημοφιλή για τη διακόσμησή τους με μια εντυπωσιακή συλλογή από γλυπτά, ορισμένα από τα οποία περιγράφονται σε μια έκφραση που γράφτηκε από τον ποιητή Χριστόδωρο (από την Κοπτό) στα τέλη του 5ου αιώνα.3 Στην έκφραση σημειώνεται ότι υπήρχαν τριών ειδών γλυπτά: απεικονίσεις θεών ή ημίθεων (Διόνυσος, Ερμής, Αφροδίτη), δημοφιλών Ελλήνων και Ρωμαίων (Δημοσθένης, Βιργίλιος), καθώς και μυθολογικών πρόσωπων, κυρίως εμπνευσμένων από τον Τρωικό πόλεμο (Αχιλλέας, Οδυσσέας). Ορισμένα από τα γλυπτά ήταν ορειχάλκινα ενώ τα περισσότερα είχαν κατασκευαστεί από μάρμαρο. Η χρονολόγηση και η προέλευσή τους ποίκιλλε. Ο Stupperich υποστήριξε ότι η συλλογή των αγαλμάτων αποσκοπούσε στην πρόθεση να παρουσιαστεί η Κωνσταντινούπολη ως Νέα Τροία,4 ενώ η Bassett βλέπει την επιλογή και τη διάταξη των αγαλμάτων ως μια προσπάθεια να συνδεθεί η Κωνσταντινούπολη με την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας και της Ρώμης.5

1. Casson, S. – Talbot Rice, D. – Hudson, D.F., Preliminary Report upon the Excavations Carried Out in and near the Hippodrome of Constantinople in 1927 (London 1928)· Casson, S. – Talbot Rice, D. – Hudson, D.F., Second Report upon the Excavations Carried Out in and near the Hippodrome of Constantinople in 1928 (London 1929)· Casson, S., “Les fouilles de l’Hippodrome de Constantinople”, Gazette des Beaux Arts 30 (1930), σελ. 213-242.

2. Megaw, A. H. S., “Zeuxippus Ware”, Annual of the British School of Athens, 63, 1968, p. 67–88; Dark K.R., Byzantine Pottery, Stroud 2001; G. Berti & S. Gelichi, “Zeuxippus Ware in Italy”, Materials Analysis of Byzantine Pottery, ed.  H.Maguire, Washington, 85-104

3. Beckby, H. (επιμ.), Anthologia Graeca2 1 (Munich 1965), σελ. 168-193.

4. Stupperich, R., “Das Statuenprogramm in den Zeuxippos-Thermen: Überlegungen zur Beschreibung des Christodoros von Koptos”, Istanbuler Mitteilungen 32 (1982), σελ. 210-235.

5. Guberti Bassett, S., “Historiae custos: Sculpture and Tradition in the Baths of Zeuxippos”, American Journal of Archaeology 100 (1996), σελ. 491-506.
     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργου συγχρηματοδοτείται σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.