| |
|
|
|
|
|
|---|
Παραθέματα
|
| |
The subsidiary vaulted rooms of the Chrysotriklinos and their occasional uses:
a. Τελεσθείσης δὲ τῆς θείας λειτουργίας, ἐξέρχεται ὁ βασιλεὺς ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας μετὰ τοῦ πατριάρχου καὶ εἰσέρχεται ἐν τῷ Χρυσοτρικλίνω· εἰσέρχονται δὲ καὶ οἱ κατὰ συνήθειαν ἱερεῖς ἀπὸ κελεύσεως καὶ ποιοῦσι τὸν στίχον, καὶ εὐλογήσας ὁ πατριάρχης τὴν τράπεζαν, ἀπέρχεται καὶ ἵστανται ἔνδον τοῦ βήλου ἐν τῇ καμάρᾳ τῇ οὔσῃ ἐκ δεξιῶν τῶν αργυρῶν πυλῶν τοῦ Χρυσοτρικλίνου, καὶ ἐκβάλλει τὸ ὠμοφόριον αὐτοῦ, καὶ λαβόντες οἱ ἱερεῖς, ἤγουν οἱ κουβουκλείσιοι, ἐξέρχονται.
Constantine Porphyrogennetos, De cerimoniis, ed. Vogt, A., Le livre des cérémonies I (Paris 1935; repr. 1967), p. 87 [= Bonn I, p. 95].
b. Καὶ τοῦ πατριάρχου εἰσερχομένου διὰ τῶν διαβατικῶν τοῦ Τρικόγχου, ἔρχεται καὶ κάθηται ἐν τῇ καμάρᾳ <τοῦ Χρυσοτρικλίνου τῇ οὔσῃ πρὸς τὸ Πάνθεον· οἱ δὲ πραιπόσιτοι εἰσερχόμενοι ἀναγγέλουσι τοῖς δεσπόταις τὴν τοῦ πατριάρχου ἄφιξιν καὶ εὐθέως ἀνίστανται οἱ δεσπόται καὶ εἰσέρχονται ἐν τῇ καμάρᾳ> τοῦ Ἁγίου Θεοδώρου, κἀκεῖσε περιβάλλονται τὰς ἑαυτῶν χλανίδας, καὶ ἐξερχόμενοι ἔξωθεν τοῦ βήλου τῆς αὐτῆς καμάρας ἵστανται. Οἱ δὲ πραιπόσιτοι ἐξερχόμενοι εἰσάγουσι τὸν πατριάρχην, οἱ δὲ δεσπόται τοῦτον, κατὰ τὸ εἰωθός, ἀσπαζόμενοι, καθέζονται μετ' αὐτοῦ ἐν τῷ Χρυσοτρικλίνῳ μικρόν τι, καὶ εὐθέως γίνεται μεταστάσιμον, καὶ οἱ μὲν μάγιστροι καὶ ανθύπατοι καὶ πατρίκιοι καὶ λοιποὶ συγκλητικοὶ κατέρχονται ἐν τῷ νάρθηκι τῆς Νέας Μεγάλης Ἐκκλησίας, οἱ δὲ τοῦ κουβουκλείου ἅπαντες διέρχονται διὰ τοῦ ὡρολογίου καὶ τοῦ Χρυσοτρικλίνου καὶ τῆς καμάρας τοῦ Πανθέου καὶ τοῦ Φύλακος, καὶ ἐκβαίνοντες τὸ μονόθυρον, ἀπίασιν ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἅγίας Θεοτόκου τοῦ Φάρου...
Constantine Porphyrogennetos, De cerimoniis, ed. Vogt, A., Le livre des cérémonies I (Paris 1935; repr. 1967), pp. 110-1 [= Bonn I, p. 119].
The decoration of the Chrysotriklinos
Ἐν τῷ Χρυσοτρικλίνῳ Μαζαρινοῦ
Ἔλαμψεν ἀκτὶς τῆς ἀληθείας πάλιν (1)
καὶ τὰς κόρας ἤμβλυνε τῶν ψευδηγόρων·
ηὔξησεν εὐσέβεια, πέπτωκε πλάνη,
καὶ πίστις ἀνθεῖ, καὶ πλατύνεται χάρις.
ἰδοὺ γὰρ αὖθις Χριστὸς εἰκονισμένος (5)
λάμπει πρὸς ὕψος τῆς καθέδρας τοῦ κράτους
καὶ τὰς σκοτεινὰς αἱρέσεις ἀνατρέπει.
τῆς εἰσόδου δ’ ὕπερθεν ὡς θεία πύλη
στηλογραφεῖται καὶ φύλαξ ἡ παρθένος.
ἄναξ δὲ καὶ πρόεδρος ὡς πλανοτρόποι (10)
σὺν τοῖς συνεργοῖς ἱστοροῦνται πλησίον.
κύκλῳ δὲ παντὸς οἷα φρουροὶ τοῦ δόμου
νόες, μαθηταί, μάρτυρες, θυηπόλοι.
ὅθεν καλοῦμεν χριστοτρίκλινον νέον
τὸν πρὶν λαχόντα κλήσεως χρυσωνύμου, (15)
ὡς τὸν θρόνον ἔχοντα Χριστοῦ κυρίου
Χριστοῦ τε μητρός, χριστοκηρύκων τύπους
καὶ τοῦ σοφουργοῦ Μιχαὴλ τὴν εἰκόνα.
[Inscription] in the Chrysotriklinos of the Great Palace, round the ceiling: The ray of Truth has shone forth again and has dimmed the eyes of the impostors. Piety has grown, error has fallen, faith blooms and Grace spreads out. For behold, once again the image of Christ shines above the imperial throne and confunds the murky heresies; while above the entrance is represented the Virgin as divine gate and guardian. The Emperor and the Bishop are depicted close by along with their collaborators inasmuch as they have driven away error, and all round the building, like guards, [stand] angels, apostles, martyrs, priests. Hence we call "the new Chrysotriklinos" that which aforetime had been given a golden name, since it contains the throne of Christ, our Lord, the forms of Christ's Mother and Christ's heralds, and the image of Michael whose deeds are filled with wisdom.
Anthologia Palatina I.106, trnsl. in english by C. Mango, The Art of the Byzantine Empire 312-1453 (Toronto 21986), p. 184.
|
|---|
| |
|
|
|
|