ειλητόν ή ειλητάριο, το
Μακρόστενη χειρόγραφη περγαμηνή, τυλιγμένη γύρω από ξύλινο ή κοκάλινο κοντάρι.
|
νάρθηκας, ο
Στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική νάρθηκας ονομάζεται ο εγκάρσιος προθάλαμος στη δυτική πλευρά ενός ναού. Σε αυτόν παρέμεναν οι κατηχούμενοι και εκεί εκτελούνταν ορισμένες πράξεις της λειτουργίας. Ο προθάλαμος τοποθετείται μπροστά από το μεσαίο και τα πλάγια κλίτη ως εσωνάρθηκας ή μπροστά από την πρόσοψη της εκκλησίας ως εξωνάρθηκας. O εξωνάρθηκας μπορεί να έχει τη μορφή ανοιχτής κιονοστήρικτης στοάς.
|
Οδηγήτρια, η
Εικονογραφικός τύπος της Παναγίας, από τους πλέον δημοφιλείς. Η Θεοτόκος εικονίζεται ολόσωμη, όρθια, ελαφρά στραμμένη προς τα δεξιά ως προς το θεατή, κρατώντας στην αγκαλιά της το Βρέφος. Ο τύπος οφείλει το όνομά του σε μία, κατά την παράδοση, θαυματουργή εικόνα της Παναγίας σε αυτόν τον τύπο που βρισκόταν στη μονή των Οδηγών στην Κωνσταντινούπολη.
|
Ρόδον το Αμάραντον, το
Στη βυζαντινή τέχνη με τον όρο Ρόδον το Αμάραντον προσδιορίζεται ο εικονογραφικός τύπος απεικόνισης της Παναγίας, στον οποίο η Παναγία καθήμενη και εστεμμένη κρατά στα αριστερά το δωδεκαετή Χριστό, όρθιο, εστεμμένο, με αυτοκρατορικά ενδύματα. Ενίοτε η παράσταση εμπλουτίζεται με επιμέρους εικονογραφικά θέματα, με συνηθέστερο τις αγγελικές δυνάμεις και με το ρόδο που κρατά η Παναγία στο δεξί της χέρι.
|